به نقل از «ایران اکونومیست»

دانشگاه باید در اقتصاد، سیاست، محیط زیست، جامعه و فرهنگ مدل ارائه کند

تاریخ انتشار: ۱۷ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۲۸۵۲۰۷

رئیس دانشگاه آزاد با بیان این که دانشگاه جامعه‌پرداز با دانشگاه معلق متفاوت است، گفت: دانشگاه آزاد یک دانشگاه جامعه‌پرداز است. چنین دانشگاهی می‌تواند تمدن‌ساز باشد، بنابراین اگر محیط ملی را در نیابیم، محیط بین‌المللی را نیز درنخواهیم یافت. دانشگاه جامعه‌پرداز یعنی زمانی اعضای هیأت علمی را ارتقاء دهیم که در توانمندسازی مردم، مهارت‌آموزی، ارتقاء فرهنگی رفتار شهر و دانشجویان و .

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

.. مؤثر باشند و صرفاً برای علم استاد ارتقاء قائل نشویم، چرا که دانشگاه باید مسأله مردم را حل کند.

به گزارش ایران اکونومیست، دکتر محمدمهدی طهرانچی در مراسم تکریم و معارفه سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان غربی و واحد ارومیه که در این واحد دانشگاهی برگزار شد، گفت: تبلور نگاه به فردا در نیمه شعبان و سالروز ولادت امام زمان (عج) است. ملتی که راهنما و کتاب هدایت داشته باشد، گمراه نخواهد شد، چرا که این کتاب در موضوعات مختلف از جمله تعلیم و تربیت، دشمن شناسی و نحوه زندگی کردن در دنیا و ... مسیر را مشخص کرده است. همچنین ائمه طاهرین را داریم که پس از پیامبر مکرم اسلام هدایت ما را برعهده گرفتند و امروز نیز از نعمت رهبری شایسته‌ای برخورداریم که همه تفکرات ایشان ریشه قرآنی دارد. 

وی ادامه داد: هر آنچه ما می‌گوییم یا از گذشته است یا از آینده که چه بوده‌ایم و چه خواهیم شد؟ بنابراین اگر کسی دچار آلزایمر و فراموشی بشود، آینده‌ای نخواهد داشت و فردا وقتی از آن ما می‌شود که به گذشته خود عالم باشیم، چرا که آینده به گذشته متصل است و آینده هیچ فرد و ملتی، آینده فرد و ملت دیگری نخواهد بود. این موضوع درباره توسعه غرب نیز وجود دارد، چرا که آنها در مسیر توسعه پل و جاده پشت سر خود را خراب می‌کنند و این توسعه تقلیدپذیر نیست. 

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه انسان موجودی زمانی و تاریخی است، اما آینده فرع بر تاریخی بودن است، گفت: شاید این پرسش مطرح شود که چرا بحث مهدویت برای ما مهم است؟ در پاسخ باید بگوییم چون آینده داریم و مهدویت را در ادامه امامت و خاتمیت می‌بینیم. با خاتمیت، امامت و انسان کامل پیش می‌آمد و الزام بعدی خاتمیت، جامعه کامل به دست انسان کامل است.

دکتر طهرانچی با اشاره به آیه ۱۱۲ سوره نحل، گفت: خداوند در این آیه شریفه سرزمینی را مثال می‌زند که امنیت و اقتصاد خوبی داشت، اما اهل آن شهر نعمت‌های خدا را کفران کردند و قدر آنچه داشتند را ندانستند. در نتیجه خداوند به موجب آن کفران طعم گرسنگی و بیمناکی را به آنها چشاند. این یعنی آینده‌ای که پیش‌بینی می‌شود، حاصل کار انسان و ساخته دست اوست. (مَا کَانُوا یَصْنَعُونَ ) و این مسیری است که سنت‌های الهی بر آن حاکم است. 

وی تصریح کرد: متأسفانه در دانشگاه‌های ما به گونه‌ای عمل شده که گزاره‌های دانشگاه با گزاره‌های قرآنی در یک راستا نیست و اینکه می‌گوییم علوم باید اسلامی بشود، یعنی اکنون در جایی هستید که دانشگاه بخش علم را از گزاره‌های غربی و بخش ایمان را از قرآن می‌گیرد، به همین دلیل دانشجو یا در تعارض می‌افتد و یا درگیر استقلال این دو حوزه می‌شود. اینجاست که اهمیت وحدت حوزه و دانشگاه و مکمل بودن علم و دین، معنا پیدا می‌کند. 

دکتر طهرانچی با اشاره به لزوم مطالعات تاریخی ـ جغرافیایی، گفت: خداوند متعال می‌فرماید «أَوَلَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ» یعنی کار دانشگاه دیدن است و گروه تاریخ و جامعه‌شناسی ما با دیدن‌ها باید زندگی کند. در قرآن کریم اشاره شده که تمدن‌های قبل را ببینید که عمرانی، آبادانی و قدرت بیشتری داشتند، اما به صورت فردی راه درست را نرفتند و تمدن‌شان فرو ریخت، علیرغم اینکه خداوند برای آنها نبی فرستاده بود، اما آنها از کتاب، حکمت و آنچه که نبی شان آموزش داده بود، بهره‌ای نبردند. 

عضو هیئت‌امنای دانشگاه آزاد اسلامی هدف از بعثت را کمال رفتار فردی و اجتماعی عنوان کرد و افزود: اسلام آمده است تا انسان کامل و جامعه کامل داشته باشد. این سؤال مطرح می شود که چرا تمدن نوین اسلامی مقدمه ظهور است؟ برای اینکه در تمدن نوین اسلامی باید زمینه‌ساز رشد عقلی اجتماعی فراهم شود. بنابراین ما منتظر جامعه کامل به دست انسان کامل هستیم. در این مسیر جامعه و فرد کامل با هم در تعامل هستند. 

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به نقش افراد اجتماع در شکل‌دهی آینده، گفت: آینده از جنس غیب گویی نیست و مردم آینده را می‌سازند. خداوند متعال در آیات ۲۳ و ۲۴ سوره کهف می‌گوید «هرگز درباره چیزی مگو که من فردا آن را انجام می‌دهم، مگر اینکه بگویی ان شاءالله» البته این آیه عمیق‌تر از این برداشت است، یعنی جهان‌بینی نباید بر این منوال باشد. چرا که همه چیز براساس امر و خواست و سنت الهی است و سنت‌های الهی حاکم بر فرداست و باید در برنامه‌ریزی خدای رب العالمین را در نظر گرفت. یکی از موضوعاتی که ما در مدارس یاد ندادیم، این است که خداوند فقط خالق نیست، بلکه رب‌العالمین و مؤثر فی‌الوجود است و این آیه شریفه اشاره دارد که جهت فردا باید رشد باشد. 

دکتر طهرانچی با تأکید بر اینکه دانشگاه باید موجب رشد انسان‌ها شود، افزود: ما منتظر ولی هستیم که رشد کامل صورت بگیرد و تمدن نوین اسلامی در ادامه رشد است. رشد راه راست یافتن و راه رستگاری است که شامل رشد اجتماعی، سیاسی، ملی و ... می‌شود و این مسیر دارای یک جهان‌بینی کامل است که در مقابل توسعه غرب قرار دارد.

وی ادامه داد: رشد یک راه است و «منتظر» باید بر سبیل رشد حرکت کند نه سبیل غی، اگر در راه رشد نباشیم، کمال در ما معنا پیدا نمی‌کند، از این‌رو قرآن کریم نگاه متفاوتی به تربیت دینی دارد و می‌فرماید «قد تَبَینَ الرُّشْد مِنَ الْغَی» بنابراین ما باید سبیل رشد را برای بچه‌ها تعیین کنیم تا خودشان رشد، حجاب و ... را انتخاب کنند نه اینکه آنها را رها کنیم و بگوییم «لا اکراه فی‌الدین»، اگر منطقی مسائل را به او یاد بدهیم و سبیل رشد و سبیل غی را بشناسند، با تقوی در مقابل وسوسه‌ها خواهند ایستاد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در بخش دیگری از سخنانش غیبت امام زمان (عج) را از نشانه‌های الهی دانست و با اشاره به سوره کهف، گفت: اصحاب کهف عده‌ای جوان بودند که می‌خواستند «مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًا» باشند و به همین دلیل از جامعه ضلالت فاصله گرفتند و از خداوند خواستند که آنها را به جامعه رشد یافته برساند، خداوند آنها را به غیبت ۳۰۰ ساله برد. پس غیبت و طول عمر چیز عجیبی نیست و به خواست خدا صورت می‌گیرد.

وی با بیان اینکه سبیل رشد که مسیر هدایت است، ولی مرشد می‌خواهد، گفت: سبیل رشد رهبر می‌خواهد، به همین دلیل نظریه ولایت فقیه در بحث سبیل رشد و جامعه رشدیافته به عنوان ولی مرشد و ولی فقیه تبیین می‌شود. رشد ابعاد مادی و معنوی دارد، اما توسعه غرب فقط عرضی است و طول ندارد، اما رشد، عرضی و طولی است. 

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه این دانشگاه یک دانشگاه اجتماعی است که باید موجبات رشد را فراهم کند، خاطرنشان کرد: هدف دانشگاه آزاد اسلامی رشد اجتماعی است و زمانی این امر مهم محقق خواهد شد که بتوانیم دانش، موضوع و کاربست را با هم ببینیم و یک دانشگاه انتزاعی نباشیم. تا کنون دانشگاه در کشور ما مانند لوستری بود که نور داشت، اما نور آن به کف اتاق نمی‌تابید، این در حالی است که نور دانشگاه باید به جامعه بتابد و دانشگاه موضوع داشته باشد و کاربست موضوع را پیدا کند. 

دکتر طهرانچی با اشاره به اینکه دانشگاه یک سازمان تکرارپذیر نیست، گفت: نمی‌شود مدل دانشگاه تهران یا دانشگاه در تبریز را در ارومیه پیاده کرد، چرا که دانشگاه باید منطبق با زیست‌بوم رشد کند و مسأله زیست‌بوم را پیدا کرده و برای آن راه حل ارائه کند.

ویی با اشاره به رابطه دانشگاه با حکمرانی حاکمیت، گفت: در دانشگاه‌های دولتی حکمرانی بر دانشگاه مؤثر است و دانشگاه تأثیری بر حکمرانی ندارد، زمانی دانشگاه بر حکمرانی مؤثر و تعیین‌کننده خواهد بود که بتواند تأثیرگذار باشد. دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان غربی با ۷۰۰ قوه عاقله باید قدرت پیشران قوی بوده و بر حکمرانی مؤثر باشد.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: امرا و علما دو قشر مؤثر بر حکمرانی هستند و اگر اینگونه نباشند به وظیفه خود عمل نکردند، این مؤثر بودن یعنی حل مسأله کردن و دست در دست بدنه داشتن. زمانی که امرا و علما دست در دست بهم بدهند، می‌تواند حکمرانی عاقلانه باشد. بنابراین دانشگاه باید در اقتصاد، سیاست، محیط زیست، جامعه، فرهنگ و ... مدل ارائه‌کند. 

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه این دانشگاه باید مکتب اقتصادی برآمده از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ارومیه و ... داشته باشد، گفت: وقتی می‌گویند دانشمندان بر حکمرانی مؤثر هستند، یعنی باید مدل‌های رشد را طراحی کرده و ارائه کنند. اگر دانشگاه را در این موارد پیدا کردیم، مسلم بدانیم که رشدیافته هستیم و دغدغه حقوق و فردا را نخواهیم داشت، چرا که در مسیر رشد قرار گرفته‌ایم.

دکتر طهرانچی کنش‌های اقتصادی اجتماعی مردم را پایه دانشگاه دانست و گفت: دانشگاه باید پروژکتورهای خود را بر کنش‌های مردم بیندازد و برای فناوری، سرمایه و نیروی انسانی برنامه‌ریزی کرده و تعلیم و تربیت اقتصادی و حرفه‌ای داشته باشد. این نگاه در سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی، سند آمایش و نقشه راه دیده شده است.    

وی با بیان اینکه دانشگاه باید دارای نظام آموزشی، پژوهشی، تربیتی و حل مسأله باشد، گفت: باید بتوانیم در تعامل با جامعه یک حرکت جدی در خلق سازمان دانشگاه داشته باشیم. آنچه اتفاق افتاده، این است که دانشگاه جدا از جامعه است و دانش ضمنی مردم را به دانش مستند تبدیل نکرده تا به رشته تبدیل شود. این در حالی است که دانشگاه‌های درجه یک آمریکا حتی به آموزش آشپزی نیز ورود داشتند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: سازمان دانشگاه، سازمانی مرتبط با بدنه اجتماع است و نقش دانشگاه در آن ویژه است، بنابراین باید مجموعه‌ای از هسته‌های فکری تشکیل شده و کانون دانشگاه و جامعه شکل بگیرد تا تعاملات حل مسأله را تمرین کرده و بتوانیم برنامه علمی، دانشکده موضوعی و دانشکده مهارت و کارآفرینی داشته باشیم، اما این مدل نسخه از بالا به پایین ندارد و ما در سازمان نباید بگوییم استان‌ها چه دانشکده‌ای داشته باشند، بلکه مدیران و اساتید واحدهای دانشگاهی باید براساس آشنایی با نیاز شهرها، مدل خودشان را برای دانشکده‌های مهارتی و کارآفرینی پیشنهاد دهند.

وی با تأکید بر اینکه چالش‌های کشور باید برای دانشگاه اصل باشد، گفت: باید بدانیم چالش‌های اصلی منطقه آذربایجان غربی کدام است؟ آسیب‌های اجتماعی چیست؟ معضلات اقتصادی کدام است و کلان مسائل فناوری و مسائل خرده گسترده چیست؟ باید برای این چهار وجه مهارت‌های نیروی انسانی مورد نیاز منطقه را ارائه کنیم و اساتید به‌روز داشته باشیم.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی افزود: بیرون از محیط دانشگاه، صنعت، بازار، سازمان فرهنگی و کسب‌وکارهای دانش‌بنیان و نظام اداری قرار دارد و دانشگاه باید دیوار خود با آنها را بردارد، چرا که اقتصاد دانشگاه دیگر اقتصاد شهریه‌محور نیست، بلکه اقتصاد دانشگاه سرمایه‌گذاری مردم در نیاز به نیروی انسانی ماهر است و دیگر این اقتصاد از رشته‌های ثابت غیرمتغیر به وجود نمی‌آید، چرا که مردم مهارت نیاز دارند و برای آن سرمایه‌گذاری هوشمند انجام می‌دهند.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه آزاد، دکتر طهرانچی در پایان گفت: رشد، محور فکری ماست و حرکت ما به سمت جامعه کاملی است که انسان کامل آن را شکل خواهد داد و حکومت مهدوی برقرار خواهد شد. با سبیل رشد می‌توان به این حکومت رسید و باید در راه رشد قرار بگیریم. برای رشد باید تمرین کنیم و بیاموزیم و ان شاءالله رشد جامعه و دانشگاه در هم عجین باشد و ما بتوانیم به وظیفه خود عامل باشیم. 

 

منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: دانشگاه آزاد اسلامی ، دکتر طهرانچی

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: دانشگاه آزاد اسلامی دکتر طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی دکتر طهرانچی انسان کامل جامعه کامل بر حکمرانی سبیل رشد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۲۸۵۲۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دکتر طهرانچی: دانشگاه آزاد اسلامی در پی نظام تعلیم و تربیت «احسن» است

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، نشست مدیران آموزشی دانشکده‌های تعلیم و تربیت و مدیران گروه علوم تربیتی معاونت علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی صبح امروز با حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی به میزبانی واحد اصفهان برگزار شد.

دکتر طهرانچی در ابتدای این نشست با تبریک روز معلم گفت: خدا را شاکرم که در روز معلم در خدمت عزیزانی هستیم که در دانشگاه معلم هستند و بر جریان تعلیم و تربیت مدیریت می‌کنند. همکاران سما نماد معلمان دانشگاه هستند و این روز را به همه این عزیزان و اساتید تبریک می‌گویم. روز معلم، روز بزرگ و نماد شکر است.

وی با ارائه سخنرانی با موضوع «نظام تعلیم و تربیت احسن» گفت: حرکت به سمت نظام تعلیم و تربیت احسن، یک تحول اجتناب‌ناپذیر است که باید آن را جدی گرفت. در محیط مدرسه، ما درگیر علم هستیم اما دانش‌آموزان و دانشجویان درگیر حل مسئله و بالا رفتن خود هستند. این نظام، نردبانی است که ستون آن تعلیم و تربیت و دانش بوده و باید جایگاه خود را حفظ کند. 

 

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اهمیت قلم و نقش معلمی، تصریح کرد: قلم نه تنها خود بلکه آنچه می‌نگارد نیز بسیار ارزشمند است؛ پس آنچه در اختیار ماست درواقع ابزار شریفی است چرا که خداوند به جای سایر ابزارها به قلم سوگند یاد کرده و می‌فرماید «ن وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ». پس ما با افتخار قلم در دست می‌گیریم و از آنچه می‌نگاریم، مراقبت می‌کنیم و شأن این قسم الهی را پاس می‌داریم، چرا که آنچه نگاشته می‌شود، نه تنها در قالب زمان و مکان؛ بلکه آثار فرازمان و فرامکان دارد و به همین دلیل نقش و جایگاه معلمی بسیار ارزشمند است چون ابزار آن مورد قسم الهی واقع شده است. در قرآن کریم همه سوگندها به مخلوقات الهی است و تنها یک قسم به چیزی است که انسان آن را خلق کرده و آن هم قلم است.

 

دکتر طهرانچی به آیه 80 سوره انبیاء اشاره کرد و گفت: خداوند در این آیه شریفه می‌فرماید معلم است و به داود یاد می‌دهد. این یعنی وقتی ما هم چیزی را یاد می‌دهیم، اراده حضرت حق را پیاده می‌کنیم. همچنین خداوند در مقابل آنچه به حضرت داود آموزش داد، می‌فرماید که تعلیم یک جهت فردی دارد و یک جهت اجتماعی که «لِتُحْصِنَكُمْ مِنْ بَأْسِكُمْ» به آثار اجتماعی تعلیم اشاره دارد و در پایان آیه نیز به شکرگذاری جامعه تأکید می‌شود. در این آیه شریفه خداوند علم و فناوری را برای کسی که مورد خطاب است، یاد می‌دهد اما مردم باید شاکر باشند. شکر نعمت وجود معلم یعنی این روز را نه تنها در دانشگاه بلکه در جامعه نیز باید گرامی بداریم. شکر معنای وسیعی دارد و یک وظیفه است؛ فقط زبانی نیست. البته معلمی این شأن را دارد که خداوند به او آموزش می‌دهد و او این آموزش را به دیگران منتقل می‌کند.

 

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: وقتی موسی (ع) به دنبال معلم می‌گشت، او را در سه ویژگی عبودیت خدا، محبت و مهرورزی و عالم بودن یافت. بنابراین یک معلم باید اول عبد خدا باشد و لطیف و مهربان و عالم باشد. معلمی که یادگیری خود را ادامه ندهد، معلم نیست. باید یک معلم همواره در حال آموختن باشد. اگر فردی اینچنین بود، باید شاگردی او را کرد.

 

وی افزود: هیچ اشکالی ندارد که شاگرد، معلم را به عنوان نردبان رشد خود ببیند چرا که علم مسیر رشد است و باید در آن شاگردی کرد تا بتوان از نردبان دانایی بالا رفت.

 

دکتر طهرانچی با اشاره به چرایی تغییر ساختار در حوزه تعلیم و تربیت، گفت: دانشگاه‌ها را می‌توان به دو نوع نخبگانی و اجتماعی تقسیم کرد که دانشگاه آزاد اسلامی در نوع دانشگاه گسترده و اجتماعی قرار می‌گیرد و با دانشگاهی مانند دانشگاه تهران که از جنس نخبگانی است، تفاوت دارد. سیر اولین اعزام‌های دانشجو به فرانسه به گونه‌ای بود که با علوم پایه و علوم انسانی کاری نداشتند و به همین دلیل ماحصل این اعزام‌ها، ترجمه و نظام دیوانی فرانسه شد اما در 16 آذر 1332 به صورت رسمی نظام علمی ایران از فرانسه به آمریکا تغییر یافت و از آن سال یک گروه مستشاری در وزارت فرهنگ ایران مستقر شدند و هر دانشگاهی که در کشور راه اندازی می‌شد، باید به تأیید این کمیته می‌رسید. به همین دلیل آنچه در نظام آموزش عالی وارد شد، یک مفهوم است که مانند گلخانه و تزئینی بود.

 

وی خاطرنشان کرد: اونیورسیته یک نهاد جامع و الگوی کوچکی از جامعه در حال ساخت غرب برای خلق و پیاده سازی مفاهیم راهبران فکری و سیاسی نظام سلطه در خلق تمدن غربی است و آنچه ما در دانشگاه‌ها به عنوان علم به آن می‌پردازیم، دانش (science) است که به آن در این دوره علم جدید می‌گوییم. در اروپا با تکیه بر میراث گذشتگان برمبنای نگاهی نو پدید آمد و پیشرفت کرد.

 

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: همانطور که در تعریف دانش بیان شد، science تکیه بر میراث دارد اما ارتباط مستقیم با گذشته ندارد و به همین دلیل روانشناسی ادامه علم النفس یا علوم تربیتی در ادامه جریان تربیتی دوره اسلامی نیست بلکه همه اینها وارداتی هستند.

وی با اشاره به اجزای مختلف علم و با بیان اینکه علم دارای ساحت، لایه، مؤلفه، ابعاد، رابطه و کنشگران است و این در حالی است که ما فقط به کنشگران آن توجه داشته و گزاره‌ها را می‌بینیم و به همین دلیل بیان‌کننده گزاره‌های غربی شده‌ایم و کسی معلم تر است که گزاره‌ها را بهتر توضیح دهد، گفت: واقعیت این است که در نظام علمی به اهداف، روش، نظریه‌ها، رویکرد، مکاتب و سنت و قواعد حاکم توجه نداشته‌ایم و به همین دلیل در علم درگیر قوانین و مدیریت شده‌ایم و کاری با نظام، فناوری، ابزار، قالب، برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری نداریم. به همین دلیل تنظیم‌کننده جهت علمی کشورها فرانهادهایی به عنوان ژورنال‌های پژوهشی هستند که توسط بنیادهای بین المللی هدایت می‌شوند که نماد یکی از آنها (الزویر) درخت ممنوعه است.

 

دکتر طهرانچی ادامه داد: در واقعیت هم اگر نگاه کنیم، کدام رشته را می‌توانیم ببینیم که در کشور ما اجرایی می‌شود اما نمونه غربی ندارد؟ وقتی پیشنهاد راه‌اندازی رشته می‌دهیم، مستندات آن را می‌خواهند. همه اینها برای این است که ما نظام‌ها، قالب‌ها و... را از غرب وارد کرده‌ایم.

وی خاطرنشان کرد: جریان علم مانند قطار است و رئیس قطار و لکوموتیوران هرکس که باشد، قطار مسیر ریلی خود را طی می‌کند. آنچه در ذهن ماست، عبور از قواعد و نظامات است چرا که تاکنون نتیجه آن زیبا نبوده و این فلسفه نگاه ما در دانشگاه آزاد اسلامی است. به همین دلیل منطقه منازعه را در سیاست‌گذاری و سنت و قواعد حاکم بر نظام علمی قرار دادیم.

 

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به نگاه غرب به علم، گفت: در دسته بندی علم غرب انسان، جامعه و طبیعت وجود دارد. البته در ابتدا فقط رابطه علم با انسان، طبیعت و جامعه دیده شده بود اما بعدها ارتباط طبیعت و جامعه هم در این نگاه لحاظ شد. با این حال، این دسته‌بندی یک سکولاریسم مطلق در علم است و خدای خالق رب العالمین در آن جایی ندارد. خداوند درباره این نوع نگاه در آیه 7 سوره روم می‌فرماید «يَعْلَمُونَ ظَاهِرًا مِنَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غَافِلُونَ». واقعیت این است که نظام علمی ما در این قالب و مدل قرار دارد؛ با این تفاوت که کلاس‌هایمان را با بسم ا... و بنام خدا آغاز می‌کنیم اما در قالب مفاهیم و مدل‌های سکولاریسم غرب قرار گرفته‌ایم. واقعیت این است که با بسم ا... گفتن، علم الهی نمی‌شود همانطور که اگر حیوانی حرام‌گوشت را با بسم ا... ورو به قبله ذبح کنیم، حلال نمی‌شود.

 

وی افزود: ما در علم با مفاهیم انسان، شناخت، آموزش، یادگیری، پارادایم، مکتب فلسفی و جهان‌بینی مواجه هستیم و به هستی‌شناختی، انسان‌شناختی و معرفت‌شناختی توجه داریم که به آن دین‌شناختی هم اضافه کردیم اما دین در متن و هنگام پرورش نیست. به همین دلیل به مکاتب فلسفی غربی ازجمله رئالیسم، ایده‌آلیسم، طبیعت‌گرایی و... توجه کرده‌ایم.

 

دکتر طهرانچی با بیان اینکه نهاد تعلیم و تربیت، روش تدریس، برنامه‌ریزی درسی، رابطه استاد و دانشجو و... گزاره‌هایی مبتنی بر نظریه‌هایی است که در یک مکتب فکری تعیین می‌شود، گفت: اشکال ما این است که قرآن را مهجور گذاشته و به سراغ مکاتب فلسفی غرب رفته‌ایم.

 

وی با اشاره به آیه 30 سوره فرقان گفت: پیامبر (ص) گلایه می‌کند که قومش قرآن را مهجور گذاشته و از آن گذشته است (وَقَالَ الرَّسُولُ يَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا). این در حالی است که قرآن کریم نسخه نجات‌بخش و شفابخش انسان‌هاست. پیامبر (ص) در حدیثی نیز می‌فرماید «أَنَّ هَذَا الْقُرْآنَ مَأْدُبَةُ اللَّهِ فَتَعَلَّمُوا مَأْدُبَتَهُ مَا اسْتَطَعْتُم‏». قرآن کریم در این حدیث، به عنوان تربیت‌کننده و فرهنگستان است؛ بنابراین ما باید مکتب قرآن و اهل بیت (ع) را شاگردی کنیم.

 

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر اینکه مبانی اسلام دعوای علم و دین نیست؛ بلکه دعوای علم و ایمان است، گفت: خداوند متعال در آیه 11 سوره مجادله می‌فرماید « ... يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ». بدین معنی که خداوند مقام اهل ایمان و دانشمندان را در دو جهان رفیع می‌گرداند.

 

دکتر طهرانچی با اشاره به کتاب «إحصاء العلوم» فارابی اظهار داشت: ما در مدل و ساختار علمی خود، خداوند خالق رب العالمین را محور داشتیم و در آن رابطه انسان با خداوند، جامعه و طبیعت را تعریف کرده بودیم. در این دسته‌بندی، علم الهی به رابطه انسان با خداوند، علم مدنی به رابطه انسان با جامعه و علم طبیعی به رابطه انسان با طبیعت می‌پرداخت و آن بخش مربوط به انسان خلیفه الله هم، علم فقه و کلام و علم زبان، منطق و ریاضیات بود.

 

وی با بیان اینکه انسان دارای بینش، دانش، گرایش و توانش است، گفت: در نظام تعلیم و تربیت احسن باید به این چهار مقوله توجه داشته باشیم تا بتوانیم در منش و کنش تأثیرگذار باشیم. کنش یک عقبه دارد که دانش و همت است و دو بازوی فرصت و تهدیدکننده دارد که بینش و گرایش است. بنابراین اگر کسی در بینش به عالم آخرت باور نداشته باشد، مصداق «ذلِكَ مَبْلَغُهُمْ مِنَ الْعِلْمِ» خواهد بود.

 

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: همچنین اگر فردی دارای بینش، دانش و گرایش درستی باشد اما عزم و توانش نداشته باشد هم انسان موفقی نخواهد شد. به همین دلیل باید دانش، گرایش، بینش و مدلی برای توانش صحیح داشته باشیم تا سمع، ابصار و افئده یعنی دیدن و گرویدن ما درست باشد و توانایی داشته باشیم.

 

وی درباره اینکه چه چیزی را چگونه و در چه سنی آموزش دهیم، تصریح کرد: تاکنون مدارس مختلفی به عنوان مدارس شناختی و رفتاری راه‌اندازی شده‌اند اما سؤال این است که پشتوانه فکری و نظریه آنها کجاست. در اسلام، دوره‌های تربیت و رشد به سه دوره 7 ساله تقسیم می‌شود که 7 سال اول خانواده‌محور بوده و دوره سیادت کودک است، 7 سال دوم مربوط به آموزش ابتدایی و دوران تأدیب و آموزش بوده و 7 سال سوم که آموزش متوسطه و مقطع کارشناسی است، دوره تربیت اجتماعی و دوران وزارت جوان است. ما باید در مدل‌های تربیتی خود به این مفاهیم توجه داشته باشیم و از نامه 31 نهج البلاغه الگو بگیریم.

 

دکتر طهرانچی به کتاب دوم «مبانی تربیت» از مجموعه ادب الهی مرحوم حاج آقا مجتبی تهرانی اشاره کرد و گفت: ایشان با اشاره به آیه 6 سوره تحریم می‌فرمودند «در باب مرابطه با نفس، انسان هم باید در سازندگی خودش و هم در سازندگی دیگران وارد شود و نسبت به هردو مسئولیت دارد. مجموعه دلسوزی باید در سه رابطه اصول اعتقادی، مسائل اخلاقی و مسائل علمی باشد.» باید خودمان عبد خدا، مهرورز و عالم باشیم تا بتوانیم شاگردان را در مسیر اعتقادی، اخلاقی و علمی تربیت کنیم. 

 

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: امیرالمومنین (ع) در حدیثی می‌فرماید «النّاسُ ثَلاثَةٌ: فَعالِمٌ رَبَّانِی وَ مُتَعَلِّمٌ عَلی سَبیل نَجاةٍ وَ هَمَجٌ رَعَاعٌ» بدین معنی که «مردم سه دسته‌اند: گروه اول دانشمندان الهی هستند که مربی مردمند، گروه دوم کسانی که خود فاقد دانش هستند ولی در سایه نور دانش دانشمندان حرکت می‌کنند و در پی تحصیل علم هستند و گروه سوم انسان‌هایی که نه خود راه را می‌دانند و نه از رهروان، راه را می‌پرسند. آدمهایی که نه خود عالمند و نه بر علم عالم تکیه می‌زنند.» همچنین امام کاظم (ع) می‌فرماید «لا عِلمَ إلاّ مِن عالِمٍ رَبّانِيٍّ و مَعرِفَةُ العالِمِ بِالعَقلِ» (علم جز از عالم ربّانى به دست نيايد و شناخت چنين عالمى به خِرَد است). استاد دانشگاه باید عالم ربانی و استاد مربی باشد.

 

وی با اشاره به وظایف تربیتی که در قرآن به آنها اشاره شده است، گفت: خداوند متعال در آیه 17 سوره لقمان به تربیت فرزندان، در آیه 132 سوره طه به فرزندان همفکر، در آیه 145 سوره اعراف به همه مخاطبان و در آیه 199 سوره اعراف نیز به همه هم‌کیشان وظایف تربیتی را برشمرده است.

 

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: در نظام تعلیم و تربیت احسن، دانشگاه دارای چهار نظام تربیتی، علمی، فناوری و فرهنگی است که وظیفه جهت‌دهی دانشگاه با حوزه فرهنگ است. در چهره نوین دانشگاه آزاد اسلامی می‌خواهیم دانشگاهی جامعه‌پرداز در کنار جامعه دانش و حکمت بنیان داشته باشیم. در این مدل، دانشگاه دانش تخصصی و مهارتی را از طریق گروه‌های علمی و نظام پایه و عرصه ارائه می‌کند و برای برقراری ارتباط بین دانشگاه و جامعه، به دنبال تبدیل شدن به دانشگاه خلاق و نوآور هستیم تا از طریق دانایی و توانایی گروهی، با ایجاد دانشکده‌های موضوعی و شبکه نوآوری، بین دانشگاه و جامعه فرهیخته که دارای اقتصاد و امنیت است، پلی برقرار کنیم. با ایجاد این پل، جامعه به دانایی و توانایی اجتماعی می‌رسد که می‌تواند سبک زندگی ‌ساز بوده و حکمرانی در اقتصاد و امنیت داشته باشد.

انتهای پیام/